Spiritualiteit
Elementen
▸ Hindoeïstische filosofie
In de Indiase filosofie en mythologie worden vijf oerelementen erkend als Tattva (dat wat gegeven is)

  • Vayu/Pavana (Lucht of wind)
  • Apa / Jala (Water)
  • Akasha (Ether/ruimte)
  • Agni / Tejas (Vuur)
  • Prithvi /Bhumi (Aarde)

▸ Boeddhisme
De Boeddha stelde dat de fysieke wereld bestaat uit de volgende vier basis-elementen (Mahābhūta):
  • Aarde (staat voor hardheid/ zachtheid ruwheid/ gladheid zwaarte/lichtheid)
  • Water (staat voor cohesie/adhesie en attractie)
  • Vuur (staat voor warmte en koude)
  • Wind (staat voor duwen/ repulsie/ steunen/ bewegen)
Hiervan afgeleid zijn de 4 secundaire elementen zichtbare vorm (rūpa), geur (gandha), smaak en voedingswaarde (oja). Elke kleinste fysieke eenheid (kalapa) heeft ten minste de bovenstaande acht kenmerken of aspecten. Inherent aan alle fysieke verschijnselen zijn de drie karakteristieken: vergankelijkheid, leegte en onpersoonlijkheid. De ontwikkeling van het onderscheid in materie tot deze elementen in het eigen en andere lichamen is een van de laatste fase in de ontwikkeling van intuïtieve inzicht kennis.
▸ Griekse Oudheid
De Griekse wijsgeer Empedocles (ca. 490-430 v.Chr.) was een der eersten die de theorie verkondigde dat alle stoffen waren opgebouwd uit vier elementen. Later meende men dat de vier lichaamssappen (Humores) van Hippocrates hiermee overeenstemden, namelijk bloed (Latijn sanguis) met vuur, gele gal (Grieks cholos) met lucht, slijm (Grieks phlegma) met water, zwarte gal (Grieks melancholos) met aarde. Deze leer heeft standgehouden, totdat in de tweede helft van de 18e eeuw het chemisch elementbegrip ontstond. Als aardse elementen gelden in de Westerse wereld (afgeleid uit deze Griekse filosofie):

Water, Aarde, Lucht, Vuur.

In de Griekse filosofie was er echter ook sprake van een vijfde element. Dit vijfde element ether was echter geen aards element maar zorgde voor de beweging van de hemellichamen. Zo stelde Plato in zijn dialoog Timaeus dat elk van de 4 elementen uit andere partikels met verschillende geometrische vormen was samengesteld (bijvoorbeeld een kubus voor het element aarde), en poneerde daarnaast ook het bestaan van een vijfde element, de dodecaëder of kwintessens, waar de kosmos zelf van gemaakt zou zijn. De Grieken waren ervan overtuigd dat alles was opgebouwd uit deze elementen. De elementen streefden elk een plaats in het universum na. Aarde was het zwaarste element en zat dus ook het laagst. Water was het element dat naar een evenwicht streefde dat net boven dat van de Aarde gelegen was. Lucht had een evenwichtsplaats die zich daar weer boven vond. Vuur, streefde naar een nog hogere evenwichtsplaats en dit kwam tot uiting door het stijgen van de vlammen. De ether daarentegen kon door een sterveling nooit bereikt worden. Deze was voorbestemd voor de goden
▸ Chinese Astrologie
Volgens de Chinese astrologie gelden als vijf elementen :
  • Hout, gerelateerd aan: het oosten, de kleuren blauw en groen en de planeet Jupiter.
  • Vuur, gerelateerd aan: het zuiden, de kleur rood en de planeet Mars.
  • Aarde, gerelateerd aan: het midden, de kleuren bruin en geel en de planeet Saturnus.
  • Metaal, gerelateerd aan: het westen, de kleur wit en de planeet Venus.
  • Water, gerelateerd aan: het noorden, de kleur zwart en de planeet Mercurius.
Naast de Chinese dierenriem van 12 tekens wordt aan elk jaar één van deze elementen toegekend, waardoor een cyclus van 60 jaar ontstaat.
▸ Westerse Astrologie
Ook de westerse astrologie werkt, bij interpretatie van horoscopen, met de eigenschappen die aan de vier elementen worden toegeschreven.
Aarde, vuur, water en lucht corresponderen met de vier 'temperamenten' zoals beschreven in de Tetrabiblos van Claudius Ptolemaeus
▸ Tarot
Bij tarot komen de bekers, zwaarden, staven en munten overeen met respectievelijk water, lucht, vuur, en aarde.
Spiritualiteit