Vanaheim (Oudnoords Vanaheimr) was het rijk van de Vanir (vruchtbaarheidsgoden) of Wanen. Zij waren de oudste tak van de twee godenfamilies in de Noordse mythologie. De andere, jongere familietak waren de Aesir (strijdgoden) of Asen, die in Asgard woonden, ver van Vanaheim vandaan.

Kort na de schepping vochten de Vanir en de Aesir om de oppermacht. Na de overwinning van de Aesir werd de vrede vastgelegd door een uitwisseling van een aantal goden aan weerskanten. De Vanir stuurden de zeegod Njörðr en zijn twee kinderen Freyr en Freya evenals de wijze Kvasir naar Asgard. De Aesir stuurden Hœnir en de wijze Mímir naar Vanaheim.