Een equinox (Latijn: aequinoctium, gelijke nacht) (ook: nachtevening of dag-en-nachtevening)
is een tijdstip in het jaar waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat, of
anders bekeken, de tijd dat de zon door een van de snijpunten van de ecliptica
en hemelequator gaat. De verbindingslijn aarde-zon passeert tijdens de equinox
juist het vlak van de aardse evenaar (de evennachtslijn), op weg van zuid naar
noord, of andersom. Op het tijdstip van de equinox is de lengte van dag en nacht
overal op aarde ruwweg gelijk, namelijk een half etmaal - en komt de zon precies
in het oosten op. Een uitzondering hierop zijn de Noord- en de Zuidpool. Daar
komt de zon op bij de ene equinox en gaat hij onder bij de andere equinox.
Lente- en Herfstequinox
Equinox-gerelateerde bouwwerken
Er vindt op aarde tweemaal per jaar een equinox plaats, namelijk op of rond 20
maart (Latijn: aequinoctium vernum) en op of rond 23 september (Latijn:
aequinoctium autumnale). Omdat op het noordelijk halfrond deze equinoxen
(of aequinoctia) respectievelijk het begin van de lente en het begin van
de herfst aanduiden, worden beide vaak onderscheiden als lente-equinox
en herfstequinox. De genoemde jaargetijden gelden maar voor de helft van
de aarde: op het zuidelijk halfrond betekent de equinox van maart juist
het begin van de herfst en de equinox van september het begin van de lente.
2023
|
| Diverse antieke en moderne bouwwerken zijn zo gemaakt dat de zon op de equinox op een speciale manier in of langs het gebouw schijnt, bijvoorbeeld door een deuropening, over een bepaald richtpunt. Voorbeeld van dergelijke gebouwen zijn Stonehenge, de Piramide van Cheops (Egypte), El Castillo (Yucatán, Mexico) het Observatorium Lelystad, de Megalithische tempels van Mnajdra (Malta) en het Pantheon (Rome). In de wiccareligie zijn de equinoxen Ostara en Mabon belangrijke momenten in de kalender. |