Sleutelbloem
(Primula)
De Gulden (of Echte) sleutelbloem is een van de vroegste voorjaarsbloeiers en luidt als het ware met haar kleine gele bloempjes de lente in. Dit zien we ook terug in haar naam: de wetenschappelijke naam ‘Primula veris’ komt van het Latijnse ‘ver’ wat lente betekent. Ook aan de Nederlandse volksnamen als maartebloem, aprilbloem, paasbloem en lentesleutel kunnen we horen dat de Sleutelboem een echte 'lentebrenger' is.
Het is een klein plantje: je moet er oog voor hebben, maar wie haar eenmaal kent kijkt er elk voorjaar naar uit om de vrolijke bloempjes in struwelen, grasland en loofbos weer te zien!

De Gulden Sleutelbloem herkennen
  • Het is een vaste plant die zo’n 15 tot 30 cm hoog wordt en (afhankelijk van de weersomstandigheden) van ongeveer maart t/m mei bloeit.
  • De bloeiwijze bestaat uit een scherm van dooiergele bloemen. Als je goed kijkt kun je vijf oranje vlekken zien, op ieder kroonblad één.
  • Als je de bloempjes zo bij elkaar ziet staan kun je met een beetje fantasie bedenken dat ze op een bosje sleutels lijken: Het verhaal gaat dat Sint Petrus (de hemelpoortbewaker) op een dag zijn sleutels op aarde had laten vallen. Petrus liet de sleutels door een engel ophalen, op de plek waar de sleutels hadden gelegen ontsprongen prachtige bloemen die de naam sleutelbloem kregen.
  • De bladeren zijn spatelvormig en staan in een rozet bij elkaar, boven op een kleine wortelstok. Het blad heeft een wat kreukelig uiterlijk, is van boven lichtgroen van kleur en van onderen grijzig. De stengels zijn rond en fijn behaard. In de signatuurleer staat beschreven dat de ‘beharing’ kan wijzen op een helende werking op de huid en luchtwegen. In diverse literatuur kunnen we lezen dat de Gulden sleutelbloem kan helpen bij klachten waarbij taai slijm opgehoest moet worden.
  • Deze lentebrenger werkt zo als een mooie opruimer van de laatste winterkwaaltjes. Even verderop vind je een recept voor een ‘Sleutebloem Oxymel’, een natuurlijk middel bij verkoudheidsklachten.
Eetbaar
  • De bloemen geuren zoet en zijn een lekkernij voor bijen, hommels, vlinders en zweefvliegen. Zo vroeg in het voorjaar zijn voedselbronnen voor insecten nog schaars, de vroege Sleutelbloem is voor hen een ware lekkernij.
  • De bloemetjes hebben een licht anijsachtige smaak waar je bijvoorbeeld thee, siroop of Sleutelbloemwijn van kunt maken. En als garnering, vers of gesuikerd, maken de bloemetjes van elk bord een feestje. Ook het blad is eetbaar, dit kun je vers in de salade of licht gestoofd als groente gebruiken.
  • *Let op: de plant staat als zeldzaam op de rode lijst en mag niet in het wild geplukt worden. Zorg er voor dat je planten gebruikt die biologisch zijn gekweekt.
    *Het kruid kent contra-indicaties: Niet gebruiken bij verhoogde spanning in de longen (bijv. astma, krampachtige hoest). Niet gebruiken bij zwangerschap, bloedverdunners, actieve bloedingen als maag- of darmulcera, overgevoeligheid voor aspirines, overgevoeligheid voor sleutelbloem.

Recepten