Klimop
(Hedera Helix)
Klimop is een goede slaap- en schuilplaats voor allerlei vogels. Bloeiende klimop trekt vlinders en andere op nectar beluste insecten aan. De bessen worden 's winters tot in het voorjaar onder meer door merels, spreeuwen en houtduiven gegeten. Gezonde en krachtige bomen lijden niet onder klimopbegroeiing. In klimop nestelen graag vogels zoals de heggenmus, de merel, de winterkoning en de grauwe vliegenvanger. In het klimopstruweel overwinteren sommige dagvlinders zoals de gehakkelde aurelia. Bepaalde wandelende takken eten het liefst groene klimop.
Oude muren met poreuze voegen kunnen op de lange duur schade ondervinden. Moderne gebouwen, die een stevigere voeging hebben, ondervinden over het algemeen geen schade van klimop.

Geschiedenis
  • Een plant met een zeer rijke geschiedenis, al in de Oudheid was er veel symboliek verbonden met de Klimop, vermoedelijk omdat hij altijdgroen was. De bladeren vormden de kroon voor dichters en ook Dionysos/Bacchus was gekroond met Klimop, ook de Muze van de Liefdeszang, Calliope, droeg een kroon van Klimop en het altaar van de Huwelijksgod, Hymen was omslingerd door Klimop. De Klimop was geliefd door Zeus, zijn priesters moesten de Wijnstok mijden en de Klimop aanraken, dan konden ze profeteren, Klimop en Wingerd waren immers elkaars tegenpolen, de wijn maakt dronken en de Wijn behoedt hiervoor. De Oude Grieken dachten, net als de indianen, dat een houtsoort waarvan vuur werd gemaakt, afkomstig moest zijn van een parasitaire plant of een klimplant, de boorstok zelf moest uit Laurierhout worden gemaakt, de kom uit Klimophout of een andere klimplant, dit is analoog aan de vereniging van man en vrouw, het actieve mannelijke, wordt in het passieve vrouwelijke gebracht. Ook bij Hindoes is dit nog steeds zo. Klimop was in de Oudheid, als groenblijvend een zinnebeeld van eeuwig leven. Na de kerstening vindt men het motief van de Klimop terug op vroegchristelijke sarcofagen en catacomben als symbool van onsterfelijkheid. Over de geneeskrachtige eigenschappen van de Klimop was men het in de Oudheid niet altijd eens, men vlocht er kransen mee die men opzette als middel tegen dronkenschap. Plutarchus vergeleek de verdovende werking van Klimop met dat van het Bilzekruid, dat hallucinerend werkt, het hallucinogene gebruik van Klimop dateert vermoedelijk van voor de wijnbouw. Plinius de Oudere (77 na Chr.) schrijft dat personen die door bijen worden gestoken, als tegengif het sap van Kaasjeskruid of dat van Klimop moeten drinken. Hij heeft het verder over heel tegenstrijdige medicinale toepassingen van de Klimop: de plant verstoort enigszins de geest, maar heldert hem ook weer op, als men teveel gedronken heeft, inwendig is het slecht voor spieren, maar uitwendig toegepast is het er wel goed voor. in de Middeleeuwen werd Klimop nog geregeld als inwendig geneesmiddel gebruikt, soms met schadelijke gevolgen.
Botanie
  • Een altijdgroene klimplant die als geneeskrachtig kruid lange tijd onopgemerkt is gebleven. Uit een houtige wortelstok stijgen ronde, vertakte stengels op. De drie - tot vierlobbige, donkergroene, van boven glanzende bladeren hebben aan de onderzijde lichtere nerven. De bladeren zijn leerachtig en winterhard, als de stengels geen houvast vinden aan bomen of muren, kunnen ze in korte tijd hele oppervlakken bedekken. De uiteinden van de bladeren dragen groene schermen van onopvallend groene bloemen, die pas in september/oktober verschijnen. in de late herfst verschijnen er giftige blauwzwarte bessen.
Magisch gebruik
  • Klimop wordt gedragen door vrouwen voor Geluk in het algemeen, met name door bruiden. Waar Klimop groeit of wordt gestrooid, beschermd het tegen negativiteit en rampen. Klimop wordt ook gebruikt in trouw - en liefdesbezweringen, binnen de magie wordt het gepaard aan Hulst.
Symbolisch
  • Door de hechtwortels waarmee klimop zich vastmaakt, aan muren of pergola’s, staat de plant symbool voor trouw en verbondenheid (in de vriendschap). Een krans van klimop door vrouwen op het hoofd gedragen is een symbool voor geluk. In Griekenland kreeg een bruidspaar klimopranken als symbool voor eeuwige liefde. Klimop wordt ook veel gebruikt op kerkhoven en daar heeft de altijd groene plant de symbolische waarde van eeuwigheid en droefenis.
Totemplant
▸ Algemeen
  • De klimop groeit op vochtige, voedselrijke grond langs muren en tegen bomen waaraan de plant zich met korte luchtwortels vastklampt, en doet dit zonder uit die bomen voedsel te betrekken. In het bos zie je de klimop vaak op de grond liggend. Hij bloeit van augustus tot oktober en de kleine zwarte bessen rijpen in de winter en voorzien in voedsel voor hongerige vogels. Het is een altijd groene plant die zich in spiralen omhoog slingert en gedijt in de donkere helft van het jaar. Hij bloeit van augustus tot oktober en de kleine zwarte bessen rijpen in de winter en voorzien in voedsel voor hongerige vogels. Medicinaal werd de klimop alleen heel voorzichtig gebruikt, bij sommige kuren voor de huid, omdat ze giftig is. Klimop geldt als een symbool voor wedergeboorte en het feit dat hij eeuwig groen bleef werd als symbool gezien voor de overleving van de levensessentie. De plant is van grote betekenis voor Kraaien. Zij wijst op de noodzaak taai te zijn en door te zetten, vooral in tijden van tegenspoed of grote verandering.
▸ Helende krachten
  • Bij uitwendig gebruik is klimopblad werkzaam bij cellulitis. Een afkooksel kan ook worden gebruikt bij brandwonden en zweren. Thee wordt afgeraden omdat ze giftig is, homeopathisch werkt het bij een overactieve schildklier.
Toepassingen