▸ Thee
Het kan niet eenvoudiger en berkenbladeren zijn een ongelooflijke bron van vitamine C. De smaak is licht gepeperd, maar echt fris - die doet denken aan groene thee.
- 1 tot 2 eetlepels verse jonge berkenbladeren
- ¾ kopje (180 ml) heet water
- Honing, naar smaak
Het mooie van berkenthee is dat je de bladeren het hele seizoen kunt gebruiken, in plaats van alleen nieuw gekiemde bladeren in de lente. Neem ongeveer 3 tot 5 blaadjes voor één kopje, verfrommel ze in je hand en draai ze dan in een kopje, giet er heet water over en laat een paar minuten trekken. Je kunt ook verse berkentakjes gebruiken.
▸ Sap
Maart is beste maand om berkensap te oogsten, een oude volkstraditie in de lente.
Berkensap is lekker fris en heeft een reinigende werking op je lichaam. Het is
een echt een ‘superfood’ en het leuke is dat je het gemakkelijk zelf kunt oogsten!
Berkensap geeft je gezondheid een boost
- Berkensap wordt traditioneel gebruikt tegen allerlei aandoeningen. De bekendste toepassing is wellicht het ouderwetse berkenhaarwater dat gebruikt werd tegen kaalheid, maar ook als anti-roos middel. Het zoetige, siroopachtige berkensap bevat 95% water en daarnaast suikers, allerlei aminozuren, proteïnen, vitaminen en mineralen en is om die reden een goed middeltje om je gezondheid een boost te geven. Met name je lever en nieren schijnen er wel bij te varen. In Oost-Europa is het dan ook zeer populair in de volksgeneeskunde.
- Berkenwater heeft een ontsmettende werking en wordt gebruikt om brandwonden te behandelen, maar ook als middel tegen Acne, Psoriasis, roos en andere huidaandoeningen. De xylitol in berkensap zorgt ervoor dat je gebit tegen gaatjes wordt beschermd. Ook schijnt je immuunsysteem een oppepper te krijgen en is het heilzaam bij artritis, gewrichtspijn en vermoeidheid. Al met al een wonder van moeder natuur.
- Je oogst berkensap in maart, vóórdat er blad aan de bomen zit en zodra de sapstroom op gang is gekomen. Kies een sterke en gezonde boom uit waar je bij mag komen. De simpelste methode is door een tak af te knippen en een fles over het overgebleven uiteinde te schuiven . Bind de fles wel goed vast, na een dag heb je al een flinke hoeveelheid geoogst. Je kan ook een “V”snijden in de bast en daar een stokje in steken: het sap loopt via het stokje zo je pot in!
- Als je meer wil oogsten kan je een gaatje in de stam boren en in het gat een doorboorde kurk met daarin een slang te stoppen. Het andere uiteinde doe je in een grote fles. Op deze manier kan je liters oogsten. Na het oogsten moet je het gat zorgvuldig sluiten met bijvoorbeeld een houten plug die je in het gat timmert. Dit is belangrijk: de boom kan doodbloeden als je het gat niet sluit en bovendien kunnen allerlei bacteriën en insecten de boom besmetten.
- Hou het echter altijd redelijk. Je berooft de boom van essentiële voedingsstoffen, en je zal zien dat de boom waar van je oogstte later in blad komt dan de andere berken in de buurt.
- Je kunt berkensap kort bewaren in de koelkast, een dag of twee is het maximum. Als je het langer wil bewaren moet je het invriezen. Pasteuriseren (verwarmen) is een optie, maar wat er dan met alle inhoudsstoffen gebeurt is onzeker. Alcohol toevoegen werkt ook; het belangrijkste doel is bacteriegroei (door de suiker in het sap) tegen te gaan… Je kan zelfs ook wijn maken van berkensap.
▸ Berkensapwijn
Ingrediënten
- berkensap 14 liter
- citroenen 2 stuks
- zoete sinaasappel 26 stuks
- rozijnen 500 gram
- suiker 1200 gram
Na het aftappen van het sap stopt u de boom goed af met een houten stop,
zo kan u het volgend jaar hetzelfde aftapgat gebruiken. Tap alleen
maar sap af van volwassen bomen diameter ongeveer 25 cm. en nooit meer
dan 10 liter. Schil de sinaasappel en de citroenen zeer dun en voeg
de schillen bij het berkensap, samen met de fijngehakte rozijnen. Pers
de vruchten goed uit en giet het sap eveneens bij het berkensap. Zet
het geheel goed afgedekt op een warme plaats en laat het drie dagen
pulpgisten ook twee maal per dag alles goed omroeren om zoveel mogelijk
smaak en kleurstoffen uit de schillen en de rozijnen te halen. Daarna
het sap overhevelen en de pulp goed uitpersen. Voeg de twee sappen
bijeen en roer alles goed door elkaar en nu beginnen de metingen als
u het 100% correct wil hebben. U meet eerst het alcoholgehalte dat
onstaan is bij de pulpgisting (dat moet ongeveer 1.5° zijn) ,dan meet
u het suikergehalte en voeg suiker bij tot een dichtheid van 1080 en
niet meer. Als u alle correcties heeft gedaan het sap in de gistingsfles
en het waterslot erop, de wilde gisting zal niet zo hevig zijn als bij
andere sappen. Na 10 maanden zal de wijn al beginnen uit te klaren
en mag u gaan overhevelen. Twee maanden later als de wijn nog niet
klaar genoeg is hevelt u nogmaals over en dan na de volgende twee maanden
mag u gaan bottelen, meet eerst je dichtheid (minder dan 1000) om molotof-coctails
te vermijden. Laat de wijn nog anderhalf jaar rijpen op de fles en
daarna kan u uw vrienden verrassen op een zeer uitzonderlijk moezelwijntje
.